Door: Martijn van der Linden

“Ga niet proberen bitcoin te begrijpen, want dan ben je echt jaren bezig. Als je eenmaal een transactie hebt gedaan, ga je het licht zien.”

We luisteren naar een korte, maar verstandige uiteenzetting van professional “miner” Taoufik. We zijn vanavond met het Permanent Future Lab neergestreken in zaal 19 van Seats2Meet Utrecht en Taoufik geeft tekst en uitleg over bitcoin. Hij vertelt ook dat hij onlangs zo’n 70 BTC verloor, op een manier die mij tot op heden nog steeds niet geheel duidelijk is. Maar wat mij sinds Money Monday – Waarom bestaat (digitaal) geld? wél steeds duidelijker wordt, is dat de sessies een stevige verhoging in de interactieve discussiegraad laten zien. Geheel in Permanent Bèta-stijl. Een korte greep uit de reacties van vorige week na, tijdens en zelfs vóór de presentaties van de gastsprekers:

“Waarom hebben we het eigenlijk over geld??”

“Als je het cryptocurrency noemt, luistert er niemand meer.”

“Bitcoins zijn volgens de overheid voor boeven. Het is nog erger dan LSD.”

“Bitcoin heeft vertrouwen, want anders zou de waarde niet al door de $1000,00 zijn gebroken. Maar waar is die koers dan op gebaseerd?”

“Je blijft wel erg afhankelijk van je telefoon. Breuk-, brand-, braakschade.. gaat er iemand op zitten, valt ‘ie in het water ben je al je bitcoins kwijt.”

Zo nu en dan leek het er soms zelfs even op dat de gehele zaal uit gastsprekers bestond en het ‘publiek’ uit één persoon…

Maar vanavond is alweer anders. Samir schrijft voor de inrichting van deze vervolgsessie een vijftal vragen op het bord. Ze variëren van het reguliere marktwerking-respecterende geld verdienen tot aan het creëren van een eigen munt en de inzet van sociaal kapitaal.

Opnieuw discussie. De zaal schiet wederom gretig op de aangereikte vragen en mogelijkheden. We besluiten daarom om de vragen hoe je je bitcoins niet verliest en hoe je je eigen munt creëert, te bundelen. Hetzelfde doen we met het geld van de nieuwe economie en het activeren van sociaal kapitaal als alternatieve waardemeting. Aan de hand hiervan worden een tweetal groepen samengesteld. Ik schuif aan bij de eerste groep en we zetten door het labyrint aan zalen koers terug naar het Lab.

 

How not to lose bitcoins

Joost neemt het voortouw en vertelt vanuit zijn eigen ervaringen over bitcoin. Hij laat ons een ‘hardware wallet’ zien die qua grootte, aansluiting en reisgemak praktisch vergelijkbaar is met een USB-stick. Hiermee ontvang je, of betaal je bitcoins en je neemt er een saldo op mee. Een ‘wallet’ omvat hier een tweetal sleutels die je op je apparaatje (of app) hebt staan. De sleutels zijn publiek en privaat. Jouw sleutel bestaat uit een combinatie van 34 cijfers en letters, waarmee je bij je bitcoins kunt komen. Het is vergelijkbaar met de sleutel die je voor je voordeur gebruikt, om toegang tot je woning te krijgen.

Als je geen bitcoins wilt verliezen, kun je met een app een kopie van de sleutel maken op de wallet zelf. Beveiligd met een wachtwoord. Dit wachtwoord zou dan liefst moeten bestaan uit een aantal woorden achter elkaar – dit wordt wel een ‘seed’ genoemd – en je kunt deze woordencombi dan weer ergens bewaren. Uiteraard losgekoppeld van je computer, telefoon, Ipad of wat dan ook. Als je een hardware wallet gebruikt, kun je dit doen met een pincode. Verder resteert er uiteraard de noodzaak dat je gebruikmaakt van een veilige Internetverbinding. Hackers kunnen namelijk via een bestand dat de naam “wallet.dat” heeft, toegang krijgen tot je sleutel.

Ronald laat ons de Bitcoin Wallet op zijn smartphone zien. Ik zie dat het een heel andere app is dan MyCelium die ik zelf op mijn tablet heb geïnstalleerd. Maar ik krijg van hem te horen dat mijn app van een start-up is, waarachter een groot bedrijf zit dat data over je verzamelt. Onduidelijk is welke data dit zijn en vandaar dat deze app wellicht een betere keuze is. Dit gedrag is niet bepaald een openbaring, want qua dataverzameling en privacy hebben we sinds jaar en dag met Google en Facebook al het nodige te verstouwen. En we leven intussen alweer in 2017 met een privacydebat dat heftiger is dan ooit. Daarom besluit ik om over te stappen naar de Bitcoin Wallet.

 

Create your own cryptocurrency: S2MCoin

Kort na de tekst en uitleg van Joost worden we gezamenlijk al snel heel praktisch. Hij laat vanachter zijn laptop zien hoe Blockchain achter de cryptocurrency werkt en we kijken naar Slock.it – Ethereum Blockchain + IoT, wat naar eigen zeggen vermoedelijk een crowdfundingsfilmpje is. De technologie in het Youtubefilmpje komt er in het kort op neer dat je een bepaald slot kunt instellen en openmaken als je geld overmaakt. En na het verstrijken van een vooraf ingestelde tijd gaat het slot weer dicht en krijgt degene zijn of haar geld weer terug.

Arbeidsmarkttechnisch verneem ik ook dat je hiermee alweer een “middle man” minder nodig hebt in het dagelijkse economische verkeer. Dit wordt later door Jurjen beaamd: “In de toekomst hebben we allemaal geld, want dan doen machines het werk voor ons.”

We besluiten een eigen alternate cryptocurrency, oftewel ‘altcoin’ te gaan maken. En de munt gaat S2MCoin heten. Hiervoor gebruiken we Blockchain op Ethereum, waarmee je zelf een code kunt maken. Het block van de code wordt dan gedeeld door alle computers die in het netwerk draaien. Al snel lopen we tegen vraagstukken op waar we als ‘gewone, gehoorzame burgers’ nog nooit over hebben nagedacht. Vraagstukken die te maken hebben met het opstellen van het contract voor de munt. Zeker op termijn, als een bestaand contract wordt aangepast, is dit belangrijk. Want minimaal alle gebruikers wereldwijd, of wellicht praktisch de hele wereld moet het dan met onze acties eens zijn. Dit zijn dilemma’s waar de overheid, ten opzichte van de euro, haar soevereine macht aan ontleent. We spelen hier simultaan voor centrale bank, overheid en geldscheppende instelling.

Zo moet er een maximum worden ingeprogrammeerd voor het aantal munten dat in omloop komt. Voor bitcoin is dit, zoals we weten, 21 miljoen. We creëren met S2MCoin doelbewust een kunstmatige schaarste, zodat de munt waarde zal krijgen. Eventueel kunnen we later nog overgaan, mits daadwerkelijk iedereen ermee instemt, tot zeg maar een “monetaire aandelenemissie”. Het kwantitatief verruimen van het plafond tot een nieuw te kiezen maximum.

 

Overige dilemma’s

“Wat ga je doen als je dood bent?”

Een goede en heel terechte vraag vanuit de zaal. Immers, als je een private sleutel hebt, moet je die wel ergens hebben liggen. Anders kan het geld voor altijd weg zijn. En het kan natuurlijk ook zijn dat onbevoegden (of boze erfgenamen) er dan met je S2MCoins vandoor gaan. Om dit te voorkomen is het mogelijk dat je de sleutel min of meer opknipt in drie onderdelen. Je kunt er daarmee voor zorgen dat het geld alleen vrijkomt als er een drievoudige ondertekening plaatsvindt dat ‘multisignature‘ genoemd wordt.

De andere groep komt inmiddels het Lab weer binnen. We stoeien gezamenlijk verder met het contract en de regels die gekoppeld worden aan S2MCoin: hoe ga je ervoor zorgen dat de weeffoutjes uit het oude systeem hier eruit gefilterd worden? En S2MCoin mag ook geen girale, of chartale geldkenmerken hebben, maar moet een computerversie worden.

We blijven ook onvermijdelijk tegen wantrouwen aanlopen. Interessant, want Blockchain draait als openbaar, wereldwijd kasboek om openheid en vertrouwen. Ook Joost moet zo nu en dan verantwoording afleggen voor wat hij inprogrammeert, want S2MCoin is immers van de groep. Het is ook ons geld.

Gedurende de sessie valt ook diverse malen de naam Colu. Een Israëlisch bedrijf voor mensen die graag een lokale munt middels Blockchain willen ontwerpen, maar dan zonder deze zelf te ontwikkelen en te coderen. De groep blijft echter de voorkeur geven aan Ethereum, omdat je de munt dan zelf codeert en het veiliger is. Bovendien heb je de mogelijkheid om er dan ook je eigen idealistische criteria op los te laten: hoe komt jouw munt eruit te zien? Hoe zorg je ervoor dat je niet met een soort piramidespel de markt in gaat?

Daarna begint Joost aan zijn tweede presentatie over hoe hij met bitcoins en het minen in aanraking is gekomen. Je kunt Solidity, een toepassing van bitcoin gebruiken. En hij geeft aan dat er vooral in China op grote schaal gemined wordt. Er draaien daar bijzonder veel elektriciteitscentrales op kolen, water en zonne-energie. En de centrales staan vol met servers die dag en nacht actief minen. Dit staaft de uitzending van Tegenlicht: het Bitcoin-evangelie (zie de 36e minuut), waarbij dit proces te zien is.

 

Andere parallelle munten

We krijgen te horen dat er na het succes van bitcoin, jaren geleden, een flink aantal ludieke ‘opvolgers’ de wereld in zijn geslingerd. Er kwamen allerlei parallelle munten op, zoals de:

• Litecoin: De munt is eigenlijk hetzelfde, maar het miningproces is anders. Plus, de munt draait niet op dezelfde hardware;

• Coinye: Kanye West stond erop. Die accepteerde dat niet en dreigde via de media met een rechtszaak. Toen werd er maar een plaatje van de Gayfish uit  Southpark op de munt geportretteerd;

• Dogecoin: De munt begon als een grap, maar de munt is intussen miljoenen waard;

En dan waren er nog de:

• Auroracoin
• Spaincoin
• Monero
• Dash
• Z-cash

Van de Monero, Dash en Z-cash is bekend dat ze niet transparant zijn in Blockchain. Alleen jijzelf kunt traceren wat er aan je is overgemaakt. En bij Z-cash zie je alleen de wallets en geen transacties. Je kunt niet bewijzen dat iets op een bepaalde tijd verstuurd is. De munten zijn daarmee eerder het tegenovergestelde van bitcoin.

Het spel dat er door de ontwerpers van deze munten gespeeld wordt, is veelal hetzelfde. Ze brengen een nieuwe munt uit, willen er op het hoogtepunt van de waarde snel uitstappen en daarmee vanzelfsprekend zoveel mogelijk geld verdienen.

 

De toekomst van bitcoin en S2MCoin

Dan weer terug naar onze tijd: Joost laat weten dat er momenteel elke 10 minuten een bitcoin block wordt opgelost. Degene die dat doet, ontvangt een beloning van 50 BTC. Maar deze uitkering wordt elke 4 jaar gehalveerd. Ik zie even geen kans om met mijn vraag in te breken, maar ik vermoed dat deze halvering ermee te maken heeft dat we al steeds meer richting het plafond van 21.000.000 BTC aan het bewegen zijn?

Met het oog op de toekomst hoor ik ook begrippen voorbij komen als Blocktime en PoS, waarmee al snel duidelijk wordt dat er dan een einde komt aan al het energieslurpende minen zoals dat op grote schaal in China gebeurt. Ook hoor ik over een dApp Store die naar verluidt vergelijkbaar moet worden met de App Store van Apple zodat alle benodigde gecentraliseerde apps voor de massa gemakkelijk gebruikt kunnen gaan worden.

We lopen uit. Ondertussen zijn Jurjen, Samir en Robijn druk met het installeren van een eigen wallet op hun laptop voor S2MCoins op MyEtherWallet. Een deel van de groep, waaronder ik, besluit om nog kort even iets te borrelen en dan de avond af te sluiten.

Met het oog op komende weken ben ik nog nieuwsgieriger geworden naar onze pilot. Wat zou er gebeuren als dit naar buiten komt en groepen mensen plotseling zeer enthousiast worden van onze S2Mcoin. Wat als mensen ineens massaal hun betalingen in S2MCoins willen doen? Het kan zomaar. En wat zou dit op de langere termijn voor impact op de euro hebben? Het enthousiasme voor die munt is immers al bijna een decennium lang op z’n zachtst gezegd, niet bepaald florissant te noemen. Politiek gezien, is de euro vooral in Zuid-Europa meer op een soort van 12 monetaire ambachten, 13 faillissementen gaan lijken.

Volgende week een nieuwe Money Monday. Be there!