Tegenlicht en Permanent Beta vormen een hele goede combi en dat vonden ze bij de VPRO ook, daarom mogen we de officiële regionale MeetUp in Amersfoort organiseren. Want wat is er nou leuker dan alleen Tegenlicht te kijken? Juist, met z’n allen kijken. Waarom? Omdat je daarna met elkaar de dialoog aan kan gaan over de prikkelende onderwerpen uit de uitzending. Tegenlicht is het informatieve programma van de VPRO waarin nieuwe ideeën en trends worden onderzocht binnen de wereld van politiek, economie, sociologie en wetenschap. Dit sluit heel goed aan bij de onderwerpen waar Permanent Beta zich mee bezig houdt. Wim van Rooijen en Jan-Henk Bouman organiseren samen met StadsLab033 deze wekelijkse MeetUps.
Wat gaan we doen?
Elke WOENSDAG, in 2014 waren het dinsdagen, na de uitzending is er een PB-Tegenlicht-MeetUp in De Nieuwe Stad in Amersfoort. Dan gaan we om 19uur met z’n allen de uitzending kijken.
Jij op het podium?
We zoeken per MeetUp drie personen die iets met het onderwerp van die uitzending hebben of er iets van vinden. Voor- of tegenstanders, specialisten of meningenspuiers, PB-ers die 10 minuten het podium willen pakken om hun verhaal over dit onderwerp voor het voetlicht te brengen. Pak jij het podium?
De dialoog aan de Toekomsttafels
Na deze 10 minuten gaan we met elkaar de dialoog aan met de Toekomsttafels, dit is een afgeleide vorm van de dialoogvorm World Cafe. We gaan de collectieve denkkracht gebruiken om onze inzichten te verdiepen, te zoeken naar oplossing en wellicht komen er samenwerkingen tot stand op de daad aan het woord toe te voegen.
18:45 uur Inloop
19:00 uur ‘Tegenlicht met het bord op schoot’ (Voor iedereen die de uitzending zondag heeft gemist of hem nogmaals wil zien)
20:00 uur Start van de drie presentatie over dit onderwerp (heb jij een idee/bijdrage/mening meldt je aan)
20:30 uur Start van de Toekomsttafels
22:00 uur Einde
Met bord op schoot
Hoogvuur het restaurant in de Nieuwe Stad biedt een daghap aan voor € 12,50.
Locatie:
De Nieuwe Stad in Amersfoort
Planning komende MeetUps voor 2015:
Kijk voor de laatste wijzigingen op de website van VPRO Tegenlicht
E-stonia (werktitel)
Uitzending 5 april 2015
MeetUP 8 april 2015
We hebben tegenwoordig allemaal een digitale identiteit waarmee we met elkaar in
contact staan en financiële transacties doen. Maar wat als onze ‘digitale zelf’ nou
ergens kon leven met alle rechten, plichten en privileges die daarbij horen? In
Estland kan het: de eerste e-residents hebben daar inmiddels hun vingerafdruk
afgestaan in ruil voor een virtuele verblijfsvergunning.
Niet voor niets is dit het land waar ontwrichtende technologiebedrijven als Skype en
Transferwise vandaan komen, die door hun peer-to-peer structuur de macht van de
telecom- of bankeninfrastructuur kundig omzeilen. Het is het land dat na de eerste
cyber-oorlog, aanvallen door Russische hackers in 2007, voorop loopt in cyber
security. De overheid besloot er na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in de jaren
90 de eerste e-samenleving te worden en inmiddels hebben niet alleen de 1,4
miljoen burgers van de kleine Baltische staat een digitale identiteit, maar gaan ze zelfverzekerd de concurrentie aan met andere landen om interessante nieuwe
virtuele inwoners.
Het sociale experiment (werktitel)
Uitzending 12 april 2015
MeetUP 15 april 2015
Hoe pak je complexe problemen in de samenleving aan? Niet door centrale, lange
termijn planning maar door sociale experimenten, waarin door uitproberen en leren
van je fouten wordt gewerkt aan verandering van onderliggende oorzaken. Opdat
een nieuwe generatie een nieuwe effectieve en praktische visie kan ontwikkelen op
sociale verandering. Zou het op die manier ook mogelijk zijn een alternatief te
ontwikkelen voor het vastgelopen bestaande stelsel van sociale zekerheid? Meer
ruimte voor burgers om op basis van eigen talenten, kwaliteiten en plannen aan de
slag te gaan in plaats van een geldverslindend systeem van controle en dwang.
Groningen wil de uitdaging aan en wil een voortrekkers rol spelen bij experimenten in
de regio rond basisinkomen. Komt de ware revolutie dan toch uit het Noorden?
VPRO Tegenlicht over de noodzaak van sociale experimenten.
Access to Africa (werktitel)
Uitzending 19 april 2015
MeetUP 22 april 2015
Een verhaal over het uitrollen van digitale netwerken in Afrika en de belangen die
daarachter zitten.
Het internet is de elektriciteit van de 21ste eeuw en de drang van de technologie-
giganten om alles en iedereen aan te sluiten is letterlijk grenzeloos. Not even the sky
is the limit. Zo wil Google met luchtballonnen 10 km boven het aardoppervlak een
schil om de planeet vormen, die uiteindelijk de hele wereld naadloos, breedband
internet brengt. Afrika is nu nog het continent met de meeste “white spots” (plekken
zonder internet of mobiele telefoon aansluiting), maar daarom ook de grootste
belofte. Hoe wordt het Afrikaanse continent veroverd door Google en Facebook?
Hoe kijkt men daar op de grond tegenaan? Welke veranderingen brengt de
aansluiting op digitale netwerken het continent? Wat staat er op het spel en zijn er
alternatieven? En is het denkbaar dat in een toekomstige wereld, die volledig
genetwerkt is, juist de luwte en de stilte schaars worden en dus waardevol?
Deze uitzending is onderdeel van een groter, cross mediaal project, met o.a. een
White Spots app die de gebruiker op ieder moment naar de dichtstbijzijnde plek
zonder internet brengt. Later in het jaar volgen nog een tentoonstelling (met virtual
reality ervaringen van verschillende white spots op onze planeet) en een uitzending
over mensen die om uiteenlopende redenen zonder internet leven of het internet
ontvluchten, de digital refugees.
Onze slimme haven (werktitel)
Uitzending 26 april 2015
MeetUp 29 april 2015
Wordt onze nationale mainport ooit een zelfdenkende volautomatische
doorvoerhaven? Een logistieke smart hub naar het Europese achterland? Als het aan
toekomsteconoom Jeremy Rifkin ligt wel, want het internet-of-things heeft de
toekomst. Apparaten, personen, voertuigen en gebouwen krijgen allemaal eigen ip-
adressen en sensoren, en zullen voortdurend met elkaar in verbinding staan. Maar
wat betekent dat voor ´Rotterdam werkstad´? Misschien zijn de recente protesten
tegen de eerste machinist-loze kranen wel het begin van een lange strijd. Tegenlicht
onderzoekt wat het ‘internet-van-alles’ (Cisco) gaat betekenen voor arbeid, voor het
wonen en werken van burgers, en voor het publieke domein. Want wie wordt de baas
-en de spekkoper- van deze dure slimme systemen op en om het water?
Hoera de robots komen
Uitzending 3 mei 2015
MeetUp 6 mei 2015
Waarom houden Japanners zoveel van robots en waarom zijn de westerlingen zo
bang voor ze. De Japanners zijn niet alleen gek op robots omdat ze een grote markt
zien weggelegd voor robots. De Japanse overheid steekt zo’n slordige 350 miljoen
dollar in de ontwikkeling van humanoïde service robots. Ze houden van robots omdat
ze het niet erg vinden om dingen een ziel te geven. Volgens het Shintoïsme heeft
alles een ziel, levende of niet levende objecten, mensen, dieren, auto’s
gereedschappen en dus ook robots. Het hebben van een ziel wordt in het Judeo
Christelijke Westen gezien als het werk van God en het geven van een ziel aan een
robot is dus ‘voor god spelen’ en volgens velen ethisch aanvechtbaar. Volgens de
Japanse ethiek, beter bekend als Rinri, is het vooral van belang dat de geest van de
robot in harmonie is met die van de eigenaar. Iets een ziel geven is geen enkel
probleem, immers alle voorwerpen die we maken en gebruiken zijn al bezield.
Intelligente robots zullen daarom veel sneller in Japan worden geaccepteerd dan in
het Westen. VPRO Tegenlicht onderzoekt de cultureel religieuze kaders die onze houding ten
aanzien van nieuwe technologieën bepalen of wellicht zelfs beperken.
Archief 2015:
Vuil Goud
Uitzending 29 maart 2015
MeetUP 1 april 2015
Er zit goud in ons afval. Letterlijk. Het terugwinnen heeft een nieuwe wereldwijde
miljarden industrie gestart. Men noemt het Urban Mining en het is hot.
Een ton kapotte mobieltjes, computers of ander elektronisch afval bevat zestig keer
zoveel goud als een ton gouderts. Het goud in het elektronische afval is bovendien
een stuk makkelijker te oogsten. Geschat wordt dat nu al 30 tot 40% van de
wereldvraag naar zeldzame metalen hiermee gedekt kan worden en het is nog maar
het begin.
In het Duitse Minden en in het Belgische Houthalen is men begonnen met het
afgraven van de vuilstortplaatsen waarvan ongeveer de helft van het afvalmateriaal,
zoals slakken, staal, koper en bepaalde metalen gerecycled kunnen worden tot
grondstoffen. Met de rest van het materiaal zal via een nieuwe plasmatechnologie
groene energie worden geproduceerd. Dat zou naar schatting voldoende energie
opleveren voor 200.000 gezinnen gedurende 20 jaar. Duitsland schat alleen al de
waarde van het afval dat geschikt is om energie op te wekken op zestig miljard euro.
En het heeft nog een andere, bijna hilarische consequentie: Jaren lang dumpten we
ons techno afval met gesloten ogen in de derde wereld. Daar werd het gerecycled.
Maar in India of Afrika werd slechts 25% van de aanwezige hoeveelheden goud,
platina, coltran etc. terug gewonnen terwijl dat in België en elders tussen de 95 en
99% is. Tel uit je winst. Closing the loop is een organisatie die de kapotte mobieltjes
en computers die gedumpt werden in de derde wereld terug koopt. Zo krijgt de derde
wereld een verkoopartikel met wat we eerst daar als afval gedumpt hebben.
Het principe van het Urban Mining lijkt de oplossing voor veel van onze milieu
problemen en energie voorziening. Het verkleint de kloof tussen de westerse en de
derde wereld. Het doet een geheel nieuwe industrie ontstaan waarvan de omvang
wel eens enorm zou kunnen zijn.
Het werken van morgen
Uitzending 22 maart 2015
MeetUp 25 maart 2015
We staan aan de vooravond van een tweede golf van automatisering en robotisering
die zeer ingrijpende gevolgen zal hebben voor onze bestaande banen. Waar
automatisering de afgelopen decennia vooral fabrieksbanen en laaggeschoolde
arbeid trof zal in de komende 10 tot 20 jaar een veel breder scala aan goedbetaalde
beroepen in de middenklasse vervangen worden door computers, slimme algoritmen
en robots. Bijna de helft van al onze huidige banen zijn vervangbaar door
technologie.
Welke banen gaan verdwijnen? Welke nieuwe banen komen er voor in de plaats? Is
dat voldoende om het grote gat te dichten die computers en robots in onze
werkgelegenheid zullen slaan? Wat voor gevolgen heeft dit voor de nu al snel
toenemende inkomensongelijkheid? Geen bedrijf zal in onze globale markteconomie
op de lange termijn de verleiding kunnen weerstaan van winstmaximalisatie en
productiviteitsverhoging door menselijke arbeid te vervangen door computers en
robots die 24/7 werken, zonder pensioen, leaseauto, vakantiedagen en ziekteverlof.
Maar dan stevenen we af op een samenleving waarin een kleine rijke bovenlaag de
controle heeft over alle productiemiddelen, de huidige grote middenklasse als gevolg
van technologische werkloosheid krimpt en verarmd en onderdeel wordt van een
grote, arme onderlaag.
Om dit potentiële rampscenario te voorkomen en de gevolgen van deze
technologische storm naar onze hand te zetten is de grote vraag op welke manier wij
burgers, onze overheden en bedrijven het slimst kunnen anticiperen op deze
veranderingen. VPRO Tegenlicht schetst de contouren van het werken van morgen
en onderwerpt de betekenis van werk in onze samenleving en de relatie die wij als
mensen hebben met onze beroepen aan een stevige herdefinitie.
Digitaal voedsel
Uizending 15maart 2015
Meetup 18 maart
De boer van 2000 jaar geleden had 1 kilocalorie nodig om 10 kilocalorieën aan eten
te verzamelen. Bij de landbouw zoals wij die nu kennen, is het net omgedraaid: we
verbruiken 10 kilocalorieën aan energie om 1 kilocalorie aan eten te produceren.
Hoog tijd om daar iets aan te doen. Een hele generatie aan slimme startups, van
Silicon Valley tot aan de Hollandse Polder, werkt hard om in 2050 9 miljard hongerige
monden te kunnen voeden. Met Big Data, slimme distributiesystemen en een oog
voor efficiëntie zoeken talloze startups oplossingen om ons voedsel gezonder,
duurzamer en lekkerder te maken. Helpt de aanpak van deze nieuwe generatie
voedselbedrijven om ons in de toekomst voldoende en goed eten te garanderen?
Uitzending 29-2-2015; Andermans geld volgens Joris Luyendijk
PB Tegenlicht-Meetup WOENSDAG 4-3-2105
Medio februari 2015 verschijnt ‘Dit kan niet waar zijn. Onder Bankiers’ van journalist, auteur en antropoloog Joris Luyendijk. Op basis van zijn ruim twee jaar lange ervaring(en) als undercover bankiers-antropoloog voor The Guardian praat Luyendijk met Tegenlicht dóór -en verder- waar het boek ophoudt. Met als centrale vraag voor het Lab: ‘hoe ziet een betrouwbare financiële sector eruit?’. Sinds Lehman Brothers is er namelijk niets wezenlijks veranderd in en aan de mondiale finance: het DNA van de financiële sector is intact gelaten
Uitzending 15-2-2015; Het einde van de manager
PB Tegenlicht-Meetup WOENSDAG 18-2-2105
Veel (grote) bedrijven hebben moeite om te innoveren, mede door de ‘verzuiling’ van afdelingen, immense overhead en talloze managementlagen. Dat kan anders en veel bedrijven beseffen dat ook: minder managers, vrijere medewerkers, gelukkiger klanten. Maar hoe doe je dat? Een voorbeeld nemen aan topondernemer Ricardo Semler? Methoden overnemen uit de sportwereld? VPRO Tegenlicht gaat op zoek naar die nieuwe structuren – naar het bedrijf van de toekomst.
Uitzending 22-2-2015; Nederland kantelt
PB Tegenlicht-Meetup WOENSDAG 25-2-2105
‘Nederland moet kantelen’, dat is de stelling van professor en activist Jan Rotmans. Het moet snel anders op het gebied van duurzaamheid, in het onderwijs en de gezondheidszorg. Hij zoekt vernieuwers, veranderaars, dwarse denkers en frisse kijkers. Inmiddels heeft hij al zo’n 250.000 mensen gevonden die hem volgen in zijn ideeën. Maar om Nederland echt te veranderen zijn er 2,5 miljoen nodig. Wie zijn die mensen die Nederland willen veranderen en wat willen ze eigenlijk veranderen? In VPROTegenlicht een aantal portretten van mensen die Nederland willen veranderen.
Uitzending 1-2-2015; Onderwijzer aan de macht
PB Tegenlicht-Meetup WOENSDAG 4-2-2105
Hoe bereiden wij onze kinderen voor op de wereld van morgen? Een samenleving die voortdurend verandert, waarin zekerheden weg zijn gevallen en waarin een hoge mate van flexibiliteit nodig is? En hoe past de school in de maatschappij waarin zij straks werken, doorleren en nu al leren leven?
Uitzending 25-01; Cybertopia
PB Tegenlicht-Meetup WOENSDAG 28-01
Wat is de visie van de cyber-utopisten in Silicon Valley? Zij sturen een revolutie die ons leven op alle niveaus vormgeeft. Een portret van Cybertopia.
Archief 2014:
Uitzending 8-2-2015; De nieuwe wijsheid van Ricardo Semler
PB Tegenlicht-Meetup WOENSDAG 11-2-2105
Vertrouwen, openheid en liefde zijn begrippen die iedere manager doen huiveren. Toch werd de Braziliaanse topondernemer Ricardo Semler er schatrijk mee. Hij bouwde een wereldimperium op met de simpele vraag, hoe worden mijn werknemers nou echt gelukkig? Werknemers zijn tegenwoordig mondig, goed geïnformeerd en in staat zelf problemen te herkennen en op te lossen al dan niet in een groep die door middel van netwerken en iPhone met elkaar verbonden is.
Uitzending 14-9; De Nieuwe makers
PB Tegenlicht-Meetup 16-9
Dalende kosten van materialen en de beschikbaarheid van informatie zorgen ervoor dat iedereen zijn eigen fabrikant kan worden. Is dit de start van een nieuwe industriële revolutie?
Dalende kosten van materialen, gereedschappen en de beschikbaarheid van alle informatie zorgen ervoor dat iedereen zijn eigen fabrikant, ontwikkelaar en ondernemer kan worden. Is dit de nieuwe omgekeerde massaproductie en de start van een nieuwe industriële revolutie?
Lees er meer over op de Tegenlicht website
De eerste was zeer succesvol bekijk de foto’s en reacties in onze MeetUP.
Bekijk de opnames van de #Tegenlicht Amersfoort avond over de Nieuwe Makers.
Uitzending 21-9; Gratis geld; de mogelijkheid van een basisinkomen
PB Tegenlicht-Meetup 23-9
Bekijk de foto’s van deze MeetUP.
Stel dat we iedereen in Nederland een basisinkomen geven, zonder voorwaarden. Klinkt te mooi om waar te zijn? Als we weten dat bijna de helft van de bestaande banen gaat verdwijnen door robotisering en algoritmes, en dat het huidige stelsel van uitkeringen- en toeslagen te complex en beschuldigend en fraudegevoelig is, is het dan niet tenminste het onderzoeken waard?
Volgens Erik Brynjolfsson van het MIT Center for Digital Business staat onze westerse samenleving op de drempel van een nieuwe tijd. Het zijn niet langer alleen de fysieke werkzaamheden die steeds meer door machines gedaan worden; robots en algoritmes gaan ook steeds meer middenklasse-werk verrichten. Accountants en kantoorpersoneel maar ook advocaten en beurshandelaren en ingenieurs zullen steeds meer moeten gaan omzien naar ander werk. Lees verder op:
Bekijk de opnames van de #Tegenlicht Amersfoort avond over Gratis Geld – Basisinkomen.
Uitzending 5-10; Groen Goud (2)
PB Tegenlicht-Meetup 7-10
Groen Goud is terug. Het herstellen van ecosystemen levert namelijk niet alleen ecologische winst op, maar ook economische. In deze aflevering kijkt Tegenlicht naar de winst die te halen valt uit het herstel van ecosystemen in Spanje, Egypte en India.
Twee jaar geleden lieten de makers van Tegenlicht in de uitzending ‘Groen Goud’ zien dat het vergroenen van woestijnen heel goed mogelijk is. Zij volgden de Amerikaans-Chinese cameraman en ecoloog John D. Liu. Hij raakte in de ban van het herstel van landschappen toen hem gevraagd werd om de vergroening van het Löss-plateau in China te filmen. Hij filmde hoe een onherbergzaam, droog berggebied zo groot als Nederland omgetoverd werd tot een weelderige groene oase. De vergroening zorgde niet alleen voor ecologisch herstel maar ook voor economische bloei van de regio. Sindsdien reist John D. Liu de wereld over om mensen in andere landen te inspireren dit voorbeeld te volgen.
De Nederlandse ecoloog Willem Ferwerda werd geïnspireerd door Liu en besloot samen te gaan werken. Inmiddels is die samenwerking uitgegroeid tot een nieuwe organisatie, Commonland, een stichting met een duidelijke missie: het wereldwijd op grote schaal herstellen van ecosystemen. Het uitgangspunt is dat het goed herstellen van landschappen niet alleen ecologisch winst oplevert maar ook geld, werk en hoop voor de mensen die er wonen. lees meer op de Tegenlicht website.
https://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2014-2015/groen-goud-2.html
Uitzending 12-10; Zero Days
PB Tegenlicht-Meetup 14-10
Zero Days, veiligheidslekken te koop
Er is nieuw goud aan te boren via het internet en mogelijk in uw computer. Geheime achterdeurtjes, waar nog geen digitale sleutel voor is, worden verhandeld voor astronomische bedragen. In de cyber-wereldhandel waar geen regels gelden, heeft u geluk met “white-hat” hackers die waken over uw online veiligheid. Maar hun tegenhangers, de zogenaamde “black-hat” hackers, hebben belang bij een onveilig internet en verkopen veiligheidslekken aan de hoogste bieder. Zij zijn de hofleveranciers van veiligheidsdiensten en cyberdefensie. Wie zijn deze witte en zwarte tovenaars, die strijden om de heilige graal voor hackers: zero-days?
Uitzending 19-10; Europese smaak als wapen
PB Tegenlicht-Meetup 21-10
Kom je meepraten of wil je het podium? Meld je aan op onze MeetUP.
Uitzending 19-10; Europese smaak als wapen
PB Tegenlicht-Meetup 21-10
Zijn smaak en kwaliteit het Europese antwoord in tijden van geopolitieke strijd en economische angst? Kun je met smaak een oorlog winnen?
We worden overspoeld met berichten over de dreiging van opkomende machten als China, India of Rusland. Europa lijkt wel een machteloze kleuter in verdrukking op het economisch, militaire speelbord van het grote-mensen-Risk. Verdeeld, bewegingsloos en in zichzelf gekeerd. Maar heeft Europa een unieke onverslaanbare kracht? Een kracht die we als vanzelfsprekend ervaren.
Lees verder op de VPRO Tegenlicht website.
Uitzending 26-10; Baas in eigen club
PB Tegenlicht-Meetup 28-10
Voor deze uitzending is er geen MeetUP
Uitzending 16-11; Het warme noorden
PB Tegenlicht-Meetup 18-11
Schrijf je in op onze MeetUP
Uitzending 16-11; Het warme noorden (werktitel)
PB Tegenlicht-Meetup 18-11
In het Noorden staat men te juichen nu de klimaatverandering een feit is: als we zo doorgaan is in
2040 het ijs van de Noordpool gesmolten. 2040! We zien gletsjers verdwijnen en hele vissoorten
migreren. Wat als dit onontkoombaar is? De gevaren kennen we, waar liggen de kansen? Want een
wereld zonder Noordpoolijs wil zeggen dat er nieuw gebied ontstaat om te ontdekken, te ontginnen én
te bevaren. Gedurende de zomermaanden wordt een nieuwe scheepsroute langs de ijskappen begaanbaar, een
veel kortere weg naar Azië dan de gebruikelijke door het Suezkanaal of om de Kaap. Olie, gas en
mineralen die onder het ijs onbereikbaar waren, worden plots bereikbaar en nieuwe investeerders
trekken naar de poolcirkel. Chinezen onderzoeken uitgebreid hun mogelijkheden in IJsland, de Noren
profiteren van de nieuwe noordelijke scheepsroute en Groenland is het enige land ter wereld dat
sneller stijgt dan de zeespiegel en daardoor méér land krijgt, geschikt voor landbouw.
Ons beeld van de aarde is vervormd door de projectie van de wereld die we op school geleerd hebben
en nog dagelijks zien in het nieuws. W ie de wereldbol echter kantelt en die beziet vanuit het
poolgebied, ziet een heel nieuwe toekomst opdoemen. Een nieuw geopolitiek en economisch spel
ontvouwt zich. Tijd om de blik te richten op de spelers die de opwarming van de aarde aangrijpen als
een gouden kans.
Kom je meepraten of wil je het podium? Meld je aan op onze MeetUP.